พระราชบัญญัติ
กำหนดหน้าที่ของคนไทยในเวลารบ
พุทธศักราช ๒๔๘๔
ในพระปรมาภิไธยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล
คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
(ตามประกาศประธานสภาผู้แทนราษฎร
ลงวันที่ ๔ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๘๐)
อาทิตย์ทิพอาภา
พล.อ. พิชเยนทรโยธิน
ตราไว้ ณ วันที่ ๘ กันยายน พุทธศักราช ๒๔๘๔
เป็นปีที่ ๘ ในรัชกาลปัจจุบัน
โดยที่สภาผู้แทนราษฎรลงมติว่า สมควรกำหนดหน้าที่ของคนไทยในขณะที่ประเทศไทยต้องเข้าทำการรบขึ้นไว้ เพื่อปฏิบัติการให้ถูกต้องตามแผนการของราชการและเพื่อยังความเป็นไทให้คงอยู่ตลอดไป
จึงมีพระบรมราชโองการให้ตราพระราชบัญญัติขึ้นไว้โดยคำแนะนำและยินยอมของสภาผู้แทนราษฎร ดังต่อไปนี้
มาตรา ๑ พระราชบัญญัตินี้ให้เรียกว่า “พระราชบัญญัติกำหนดหน้าที่ของคนไทยในเวลารบ พุทธศักราช ๒๔๘๔”
มาตรา ๒ ให้ใช้พระราชบัญญัตินี้ตั้งแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป
มาตรา ๓ เมื่อประเทศไทยต้องทำการรบกับประเทศหนึ่งประเทศใดประชาชนชาวไทยทั้งมวลมีหน้าที่ต้องปฏิบัติในทุก ๆ ทางที่เป็นประโยชน์แก่ประเทศไทยและที่ขัดต่อประโยชน์ของประเทศที่ทำการรบประเทศไทย นอกจากหน้าที่ที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัตินี้ คนไทยทุกคนต้องปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมายอื่นที่กำหนดไว้อีกด้วย
มาตรา ๔ คนไทยคนใดล่วงรู้แผนการ ฐานที่ตั้ง การเคลื่อนไหวเกี่ยวกับกำลังคน กำลังอาวุธ การเงินหรือการอื่นใดทำนองที่กล่าวมานี้ของข้าศึก ให้ผู้นั้นรายงานต่อเจ้าหน้าที่ฝ่ายทหารหรือฝ่ายปกครองโดยมิชักช้า
มาตรา ๕ คนไทยทุกคนต้องทำการต่อต้านข้าศึกทุกวิถีทางด้วยกำลังอาวุธ กำลังทรัพย์ หรือกำลังอื่นใดตามคำสั่งของราชการ แต่เมื่อตกอยู่ในฐานะที่ไม่สามารถทราบคำสั่งของราชการได้ ก็ต้องจัดการต่อต้านต่อไปตามวิถีทางที่ทำได้จนถึงที่สุด ถ้าไม่สามารถต่อต้านไว้ได้ ให้ทำการขัดขวางหรือก่ออุปสรรคต่าง ๆ เพื่อมิให้ข้าศึกได้รับความสะดวก และให้ทำลายเครื่องมือ เครื่องใช้ เครื่องอุปโภค เครื่องบริโภค บ้านเรือน ที่อยู่อาศัย สัตว์พาหนะ และสิ่งของต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นของตน ของผู้อื่นหรือของราชการอันจะอำนวยประโยชน์ให้แก่ข้าศึกนั้นเสียให้สิ้น
มาตรา ๖ ในการปฏิบัติการต่อต้าน หรือการป้องกันมิให้ข้าศึกได้รับความสะดวก หรือประโยชน์นั้น ให้พึงถือว่าเป็นกรณีที่ข้าศึกได้บังอาจกระทำการอันไม่เป็นธรรมต่อประเทศไทย ฉะนั้นสิ่งใด ๆ ที่สามารถเป็นประโยชน์ในการทำลายข้าศึกผู้อธรรมได้แล้ว ย่อมชอบที่จะใช้สิ่งนั้น ๆ ได้
มาตรา ๗ ผู้ใดฝ่าฝืนหรือละเลยไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๔ หรือมาตรา ๕ มีความผิดต้องระวางโทษประหารชีวิต หรือจำคุกตลอดชีวิต ทรัพย์สมบัติส่วนตัวของผู้ที่กระทำความผิดตามวรรคก่อนให้ริบเสียสิ้น
มาตรา ๘ การฟ้องขอให้ลงโทษผู้กระทำความผิดตามพระราชบัญญัตินี้ไม่ลบล้างความผิดตามกฎหมายลักษณะอาญาหรือกฎหมายอื่น
มาตรา ๙ ให้นายกรัฐมนตรีรักษาการให้เป็นไปตามพระราชบัญญัตินี้ และให้มีอำนาจออกกฎกระทรวงเพื่อปฏิบัติการให้เป็นไปตามพระราชบัญญัตินี้ กฎกระทรวงนั้น เมื่อได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้วให้ใช้บังคับได้
ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ
พิบูลสงคราม
นายกรัฐมนตรี
แถลงการณ์
เรื่อง หน้าที่ของคนไทยในเวลารบ
การที่รัฐบาลได้เสนอร่างพระราชบัญญัติกำหนดหน้าที่ของคนไทยในเวลารบไปยังสภาผู้แทนราษฎร จนสภาผู้แทนราษฎรเห็นชอบด้วย และได้ลงมติให้ใช้เป็นกฎหมายได้นั้นก็เพราะเหตุว่า รัฐบาลได้เห็นว่า อันบุคคลที่เกิดมามีชีวิตอยู่ร่วมกันประกอบขึ้นเป็นชาติหนึ่งนั้น แต่ละคนต่างก็มุ่งหวังในขณะที่ตนมีชีวิตอยู่ในอันที่จะประกอบกิจการงานและบำเพ็ญตนเพื่อให้ชาติบ้านเมืองรุ่งเรืองเจริญตามสติปัญญาและกำลังของตน ในเวลาที่สภาพการณ์ของบ้านเมืองเป็นปกติ ต่างคนต่างก็มุ่งที่จะประกอบอาชีพตามความรู้ความสามารถช่วยกันรักษาความสงบเรียบร้อยในบ้านเมือง และอำนวยความสะดวกให้แก่ทุกคนซึ่งเป็นเพื่อนมนุษย์ด้วยกันไม่ว่าจะเป็นชนชาติเดียวกันหรือต่างชาติ เมื่อสภาพบ้านเมืองอยู่ในฐานะคับขัน ต่างก็รวมกันเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันเพื่อช่วยกันคลายคลี่ฐานะการณ์คับขันนั้นให้กลับคืนสู่สภาพปกติด้วยวิถีทางต่าง ๆ
อันชาติซึ่งได้มีกำเนิดเกิดขึ้นมาแล้วนั้น ต่างมุ่งหวังที่จะทนุบำรุงรักษาชื่อเสียงและเกียรติศักดิ์ให้เจริญรุ่งเรืองอยู่เสมอและให้อยู่ในฐานะที่เคารพนับถือและสรรเสริญอยู่เป็นเนืองนิตย์ แต่ละชาติมุ่งจะเป็นมิตรและช่วยเหลือซึ่งกันและกันในทางที่ควร ชาติไทยและประชาชนชาวไทยก็ได้ถือหลักนี้และได้ปฏิบัติเช่นนี้ตลอดมาจนทุกวันนี้ ชาติต่าง ๆ ที่ติดต่อกับชาติไทย ได้รู้นิสัยของชาวไทยในการให้ความต้อนรับเป็นอย่างดีแก่ชาวต่างประเทศนั้นอยู่แล้ว ประชาชนชาวไทยได้เคยปฏิบัติอยู่อย่างไรก็จักปฏิบัติอย่างนั้นต่อไป แต่ทั้งนี้ชาติอื่นก็ต้องปฏิบัติตอบแทนแก่ชาติไทยอย่างเดียวกัน และต้องไม่ก่อผลเสียหายอย่างไรให้แก่ชาติไทย
แต่เหตุการณ์ของโลกในสมัยปัจจุบันผันแปรและเรรวนไม่แน่นอน ความรู้สึกและความคิดเห็นของแต่ละชาติก็เปรียบเสมือนความคิดเห็นของบุคคลธรรมดาได้แปรปรวนไปตามความเคลื่อนไหวของเหตุการณ์ด้วย การปะทะ การต้องใช้กำลัง การต่อสู้ ตลอดจนการรบและการสงครามก็ได้เกิดขึ้นและได้ยืดเยื้อมาช้านาน และก็ยังไม่อาจคาดคะเนได้ว่าจะสิ้นสุดลงเมื่อใด เพื่อรักษาความเป็นมิตรที่ดีของทุก ๆ ชาติ ชาติไทยได้ดำรงอยู่ในความเป็นกลาง และปฏิบัติกิจด้วยความเที่ยงธรรมถือมั่นในความสงบและในการที่จะไม่ก่อความเดือดร้อนให้แก่ชาติหนึ่งชาติใด แต่ทั้งนี้ชาติต่าง ๆ ที่เป็นมิตรกับชาติไทย มีความสัมพันธ์สนิทกันมานับเป็นเวลานานนั้น ก็ต้องเห็นใจชาติไทยและไม่ก่อความเดือนร้อนให้แก่ชาติไทยด้วย แต่ดังที่ได้ทราบกันอยู่แล้วทุกสิ่งทุกอย่างไม่เป็นที่แน่นอน และถ้าจะสมมติกรณีให้ร้ายแรงที่สุด การณ์ก็อาจเป็นได้ว่าชาติไทยอาจถูกชาติอื่นบีบคั้นและเข้ามารุกรานในบ้านเมือง ในกรณีอันร้ายแรงเช่นนี้ ซึ่งเป็นกรณีเกี่ยวกับความเป็นความตายของชาติ ประชาชนชาวไทยก็ตกอยู่ในฐานะจำเป็นที่จะต้องต่อสู้จนกว่าจะหมดลมหายใจ ถึงศัตรูจะมีอำนาจอย่างใหญ่หลวงเพียงใดก็ตาม เมื่อเกิดมาเป็นไทยแล้วต้องสู้จนสิ้นกำลัง ชาติไทยย่อมรู้สึกอยู่ว่าเป็นชาติเล็ก ไม่มีกำลังอำนาจมากมาย แต่ก็ยินดีที่จะยอมตายด้วยความเป็นไท ดีกว่าอยู่ด้วยความเป็นทาสเมื่อจำเป็น ถึงชาติไทยจะต้องสู้จนสิ้นชาติ ชื่อของไทยก็คงดำรงอยู่ตลอดชั่วกัลปาวสานว่าเป็นชาตินักสู้จนตัวตาย ดังได้มีตัวอย่างของบางชาติที่ถึงบัดนี้จะได้สูญสิ้นนับเป็นเวลาตั้งพันปี แต่ชื่อก็ยังดังก้องอยู่ไม่รู้ลืม
ชาติไทยตั้งมั่นอยู่ในสันติธรรม และแสวงหาสันติภาพอยู่เสมอ แต่จะต้องไม่ประมาท ถ้าหากบังเอิญต้องเผชิญต่อการรบ และต้องต่อต้านกับศัตรูผู้รุกรานโดยอธรรมเช่นนี้ก็ควรตราหน้าที่ของประชาชนชาวไทยทั้งมวลอันรู้อยู่โดยทั่วกันนั้นไว้ให้เป็นที่แน่นอนเสียแต่บัดนี้ และให้ทุกคนสังวรณ์ในกิจที่ตนพึงปฏิบัติในการรบต่อต้านไว้โดยทั่วกัน ด้วยเหตุนี้จึงได้มีการตรากฎหมายเรื่องนี้ขึ้นไว้
งานราชการ แนวข้อสอบ รับราชการ ก.พ. อบต. ครูผู้ช่วย ตำรวจ ธกส » รวมพระราชบัญญัติ ในการสอบรับราชการ » พระราชบัญญัติกำหนดหน้าที่ของคนไทยในเวลารบพุทธศักราช 2484 
